Femke Groothuis, The Ex'tax Project

The Ex’tax Project van Femke Groothuis pleit voor een ander belastingsysteem. In haar ideaalbeeld wordt de belasting op arbeid afgebouwd. Daarvoor in de plaats gaat de fiscus belasting heffen op natuurlijke hulpbronnen zoals CO2-uitstoot, water en energie. Femke Groothuis wil het liefst een Deltaplan om deze nieuwe manier van belasting betalen in te voeren. Ze noemt oud-premier Jan Peter Balkenende als haar favoriete kandidaat om deze strategische klus te klaren.

“Ons huidige belastingsysteem vormt een obstakel in de aanpak van de klimaatverandering. Het geeft de verkeerde financiële prikkels. Arbeid is duur en vervuilen is gratis.”

“Dat willen wij omdraaien met een nieuw belastingstelsel, dat de belastingen op arbeid (sociale premies, inkomstenbelasting) verlaagt en het gebruik van grondstoffen en hulpbronnen juist verhoogt. Alleen zo creëer je voldoende financiële prikkels om zuiniger met het klimaat om te gaan en bevorder je werkgelegenheid en uiteindelijk ook koopkracht. Wie het klimaat wil veranderen heeft nu eenmaal sterke economische prikkels nodig om doelen te bereiken aan zowel de sociale als de ecologische kant.”

“De netto-inkomsten voor de overheid zullen met het nieuwe belastingstelsel niet veranderen. Alleen de grondslagen worden gewisseld.”

“‘Belast wat je onttrekt aan de aarde en belast niet wat je aan waarde toevoegt,’ was de visie van Eckart Wintzen. Wintzen wilde als ondernemer het kapitalistische systeem duurzaam maken. Wij komen met ons project voort uit zijn erfgoed. Wintzen werkte in 1990 al met een geïntegreerde jaarrekening, die de bedrijfswinst koppelde aan de maatschappelijke kosten van het gebruik van water, energie, afval en uitstoot van CO2 en andere schadelijke emissies.”

“In samenwerking met belastingdeskundigen van de grote accountantskantoren hebben wij onderzocht of deze strategie kan werken op Europese schaal (27 landen in Europa zijn in de studie meegenomen). De impact is enorm positief. Invoering betekent extra werkgelegenheid voor 6,6 miljoen mensen, groei van het bruto nationaal product en de natuur- gezondheidswinst is groot.”

“Deze belastingverandering geeft een boost aan de circulaire economie waarin veel wordt gerepareerd, gerecycled en aangepast. Dat is arbeidsintensieve business.”

“We zullen het korte termijn denken van de politiek moeten doorbreken om deze herziening van het belastingstelsel in te voeren. Er is in de politiek te weinig lange termijnvisie op de samenleving. Men is voornamelijk bezig met maatregelen die hen binnen twee of drie jaar weer verkiezingswinst kunnen opleveren.”

“Daarom moet er een Deltaplan komen met een team van deskundigen uit diverse disciplines uit de samenleving om ons belastingsysteem toekomstbestendig te maken. Dit Deltaplan gaat over alle ministeries heen.”

“Allereerst gaan ze een lange termijnvisie ontwikkelen over de rol van belastingen in de toekomst. Daarna volgt een stappenplan voor de opzet voor Nederland en de manier waarop we de Europese Unie en de rest van de wereld kunnen stimuleren. De minister-president zal zich aan dit plan moeten committeren.”

“Ik geloof dat er voor ons land ook internationaal veel eer te behalen is. Nederland heeft een historie op het gebied van fiscale maatregelen. Wij waren een van de eerste landen ter wereld met energiebelastingen. Maar we zijn allang geen koploper meer als het gaat om ‘groene’ belastingen."

“Mensen snappen onmiddellijk de logica van deze belastingherziening. Maar nog maar weinig mensen kennen het. Er is dus veel communicatie nodig. Een belangrijke volgende stap voor ons is om het onderwerp van het hoofd naar het hart te brengen. Mensen moeten dit belastingsysteem echt willen. Voelen wat de waarde is. Daarom gaan we de komende periode de verhalen vertellen van de ondernemers die zich al richten op de circulaire economie.”

“United by Tax. We moeten de goede kracht gaan benutten van belasting. Wanneer we de lasten van arbeid verlagen, zorgt dit ook voor veel meer banen in maatschappelijke functies zoals het onderwijs, de zorg en de politie. Daar is het nu juist krap vanwege de kosten op arbeid.”