Arnoud Molenaar, Chief Resilience Officer bij de gemeente Rotterdam

Arnoud Molenaar is Chief Resilience Officer bij de gemeente Rotterdam met specifieke verantwoordelijkheid voor het Rotterdam Klimaat Proof programma. Hoe zorgt hij ervoor dat de 630.000 Rotterdammers droge voeten houden?

“Wekelijks komen delegaties uit de hele wereld kijken naar onze waterpleinen. Rotterdam heeft deze voorsprong gebouwd door onze kenmerkende mentaliteit: ‘niet praten maar poetsen’. Gewoon doen.”

“Wij zijn al in 2008 begonnen met na te denken hoe wij klimaatverandering de baas kunnen blijven. Met andere woorden: hoe houden we droge voeten?”

“Het water komt in Rotterdam van vier kanten: vanaf de zee, vanuit de rivier, van boven (neerslag), van onder (grondwater). Dat maakt Rotterdam net als veel andere deltasteden kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering.”

“Als we inzoomen op regen, dan ligt de kern van de oplossing dat je de regen op moet vangen daar waar het valt. Het regenwater zo lang mogelijk vast houden en langzaam afvoeren. Waardoor je geen overbelasting krijgt van het riool.”

“De grootste knelpunten zitten in de binnenstad. Door de ‘verstening’ van de stad. Kwetsbaar zijn de stadswijken die dichtbebouwd zijn met veel bestrating en met relatief weinig open water en groen. Simpel gezegd: het regenwater kan niet weg.”

“Dit vraagt creativiteit. Met 'groene’ en ‘blauwe’ daken voegen we een tweede laag toe aan de stad. Er is immers een enorm dakenoppervlak.”

“Vegetatie op een dak werkt als een soort sponslaag. Je vangt het water op en houdt het vast. De blauwe daken moet je zien als wateropvang op de daken. Zodat je niet in één keer massaal die druk op het riool hebt.”

“Een echte Rotterdamse uitvinding is het waterplein. Al het regenwater dat valt op de daken en straten, leiden we naar een groot plein. Dat plein krijgt dan tijdelijk de functie van een waterbassin. Heel langzaam vloeit het water weer terug in het riool. We hebben net het vierde waterplein geopend.”

“We zijn nu al 8 jaar bezig en hebben heel veel gerealiseerd – daar waar andere steden nog in de planvorming zitten.”

“Onze strategie is dat we aanpassingen in de openbare ruimte koppelen aan de veranderingen die toch moeten uitvoeren. Zodra een wijk wordt verbouwd, dan gelijk klimaatmaatregelen nemen. Daarbij zoeken we nadrukkelijk de samenwerking op met bijvoorbeeld woningbouwcoöperaties en projectontwikkelaars.”

"Gemeente heeft ten dele regie over oppervlakte. Zo’n 30% is in beheer van gemeente; 70% bij burgers en bedrijven. Je moet hen dus stimuleren en motiveren. Deels doen we dat met subsidieprogramma’s.”

“Om ervoor te zorgen dat we droge voeten te houden in Rotterdam, moeten we de sponswerking van de stad herstellen. Minder verharding en verstening; meer groen en meer blauw. Bovendien wordt met meer water en meer groen de stad ook aantrekkelijker voor haar bewoners.”

“Tegelijkertijd zullen we een bepaalde mate van wateroverlast moeten accepteren.”

“We zijn goed op weg in Rotterdam, maar we moeten nog veel partijen meekrijgen en overtuigen. Vastgoedbeheerders en projectontwikkelaars. Maar ook politiek Den Haag onderschrijft nog niet volledig wat wij doen. Daarnaast zou ik wel samenwerking willen met een partij als Achmea. Ook jullie zijn gebaat bij minder wateroverlast en schade. Het lijkt mij interessant om kennis en kunde te bundelen en gezamenlijk oplossingen verkennen."