"Ongelukkig worden in je baan is een wereldprobleem”

Gefrustreerd stopte Joost Minnaar met zijn baan als scheikundige bij een prestigieus laboratorium voor nanotechnologie in Barcelona. Hij werd ‘gek van de hiërarchie en desinteresse’. Samen met zijn studiemaatje Pim de Morree begon de Eindhovenaar Corporate Rebels. Ze besloten hun helden te ontmoeten: 50 ondernemers die streven naar gelukkige werknemers.

"Ik had drie dromen toen ik ging studeren: de wereld rondreizen, wonen in een Zuid-Europese stad en een gave baan. Nog voor ik afstudeerde vinkte ik de eerste twee af, maar een baan waar ik echt gelukkig van word, heb ik nog nooit gehad.”

“65 procent van de mensen werkt om geld te verdienen, 25 procent saboteert de boel (werkt tegen) en minder dan 10 procent heeft plezier in het werk. Verdrietige getallen vind ik het.”

“Ongelukkig zijn in je werk is een wereldprobleem, maar niemand doet er echt iets aan. Kennelijk accepteren mensen de status quo.”

“In de Maslow-piramide zijn onze basisbehoeften vervuld. We zijn door welvaart en hogere opleidingen andere zaken belangrijker gaan vinden, zoals gelukkig zijn.”

“Na mijn master in Barcelona vond ik een baan bij een innovatielaboratorium van een groot Duits bedrijf. Ze hadden een employability turnover van 75 procent. Bijna iedereen vertrok na twee jaar.”

“Ook ik raakte gefrustreerd. Er was een volledig gebrek aan transparantie en een verstikkende hiërarchie. Alhoewel ons laboratorium werd gezien als prestigeproject, leek niemand echt op ons te zitten wachten. Nieuwsgierigheid naar wat we nou werkelijk deden, was er niet.”

“Ik las in die tijd veel boeken van ondernemers zoals Ricardo Semler en Richard Branson. Zij beschreven de manier waarop je werknemers wel gelukkig kunt maken. Die kennis probeerde ik naar mijn baan te vertalen. Zo skipte ik nutteloze meetings, ging mijn eigen werktijden hanteren en probeerde nieuwe doelen te formuleren. Het hielp niks. Met mijn ideeën kwam ik tot een bepaalde laag in de organisatie en dan stokte het.”

“Nadat het bedrijf een ‘anonieme audit’ deed naar onze klachten, werden de contracten van twee collega’s niet meer verlengd en diende een andere collega op een nieuw project aan de slag te gaan. Dat was voor mij de druppel. Ik heb ontslag genomen en ben met Corporate Rebels begonnen.”

“Ik ben nog maar net terug uit Amerika waar ik bij Ari Weinzweig ben geweest. Hij is oprichter van de Zingerman’s Community, dat is een bedrijvengroep, die zich onder meer richt op restaurants en bakkerijen. ‘Hé, dat is Ari,’ zei mijn maatje, toen we de avond voor onze ontmoeting in een van zijn restaurants aten. Bleek de CEO zelf het water aan tafel te brengen. Een bedrijf met meer dan 500 mensen en 70 miljoen euro omzet per jaar. Elke avond doet hij dat in een van zijn zaken. Een baas die zo bescheiden is om het water te schenken… Wow.”

“Ari wil zijn geld niet tellen, maar met zijn bedrijf een positieve impact hebben op het leven. Dat is anders dan we in het kapitalisme vaak zien, waarin het draait om de aandeelhouders en een verdubbeling van de winsten. Gek genoeg halen bedrijven die heel erg goed voor hun werknemers zorgen, ook heel hoge winsten.”

“Met open mond heb ik geluisterd naar 17- en 18-jarige jongens, die op de ‘ontdooisessies’ van Ari kwamen (introductielessen voor nieuwe mensen die net een paar maanden bij hem werken). Ik heb pubers nog nooit zo verstandig horen spreken. Zo vonden ze dat ze eindelijk een bijdrage konden leveren aan de maatschappij en mochten ze nadenken over hun geluk. Door de waarden van het bedrijf, waren ze persoonlijk gegroeid en hun omgeving meer gaan waarderen.”

“De grootste leiders zitten tussen de mensen, zijn benaderbaar en faciliteren alles wat er door de medewerkers aan ze wordt gevraagd. In plaats van erover te praten, doen ze het gewoon.”

“Veel start-ups willen hun bedrijf laten groeien in de sfeer van de begintijd, toen ze nog pizza’s met elkaar aten en Red Bull’s dronken. Nul bureaucratie en geluk voor iedereen die er werkt.”

“Finext in Den Haag is een consultancybedrijf met 150 medewerkers. Er werkt geen enkele manager, baas of directeur. Het is een collectief met kleine cellen, waarin alle beslissingen democratisch worden genomen. Daarmee tarten ze elk bestaand economisch organisatiemodel.”

“De meeste bedrijven hebben wel een doel, maar dat staat op de muur geschreven en is verzonnen door een consultancybureau.”

“Een hoger doel voor een bedrijf komt uit de mensen zelf. Zoals bij Buurtzorg van Jos de Blok: ‘Wij willen de beste én goedkoopste zorg van Nederland leveren.’ Dat snapt iedereen. Daar worden mensen gelukkig van: het is de reden waarom ze werken.”

“Cees Pater van de Koekjesfabriek in Veenendaal was een enorme control freak. Tot hij in rehab terechtkwam en na een maand merkte dat zijn bedrijf de beste periode ooit had gedraaid. Zonder zijn bemoeienis. Vanaf dat moment heeft hij alles omgegooid.”

“Heel vaak zien we mensen die rock bottom zijn geweest - een burn-out of verslaving hebben gehad – hun organisatie heel anders aanpakken. Ze hoeven dan niet meer te controleren en gaan uit van het goede van de mens, in plaats van het slechte.”

“Dat is stoppen met Command & Control. Vanaf onze kindertijd is er namelijk altijd wel iemand, die vertelt wat je moet doen en je straft voor de dingen die je niet kan.”

“Het is belangrijk dat mensen zich mogen ontwikkelen in elke richting die ze maar wensen. Zo ken ik in Barcelona een bedrijf, waar mensen een duikcursus mochten volgen als ze dat zouden willen. De eigenaar vertrouwt erop dat medewerkers het vanzelf terug stoppen in hun werk.”

“Vrijheid, vertrouwen, verantwoordelijkheid en transparantie zijn de belangrijkste bedrijfswaarden voor werknemersgeluk.”

“Ik wil helpen om het wereldprobleem op te lossen van mensen die ongelukkig worden van hun baan. Daarnaast wil ik goed doen, zonder dat ik een heilige hoef te zijn. Dat is voor mij solidariteit.”