'Een pil die je hele lichaam screent en repareert komt eraan'

"Waarom zou je naar een polikliniek gaan als het ook via FaceTime kan?" Anja Moonen, Senior Manager Medisch Advies en Innovatie bij Zilveren Kruis, schetst een beeld van hoe de zorg er in de toekomst uit gaat zien.

"Bij Zilveren Kruis zijn we in de hele breedte van de gezondheidszorg bezig. Je werkt in het nu, maar kijkt ook naar de toekomst", zegt Moonen. Volgens haar verplaatst de gezondheidszorg zich steeds meer naar huis. "Dat noemen wij de zorg naar huis brengen", vertelt ze. "Mensen kunnen zelf hun gezondheid monitoren en de dokter kijkt op een afstand mee."

Wat is de grootste verandering van de laatste jaren op het gebied van zorg?
"De toenemende zelfregie van patiënten. In het verleden was de gedachte: je doet wat de arts zegt. Omdat er nu zóveel informatie beschikbaar is, willen patiënten steeds vaker samen met de arts besluiten nemen."

"Zorg wordt ook steeds meer maatwerk. Wie ben je en wat past bij jou? Als mensen meer informatie over hun gezondheid hebben, kun je ervan uitgaan dat ze steeds minder snel ziek worden, omdat ze hun gedrag aanpassen op basis van de signalen van het lichaam."

In welke mate speelt digitalisering een rol in de zorg?
"De hele maatschappij digitaliseert. Je gaat niet meer naar de bank met een acceptgiro en op Schiphol sta je niet meer in de rij om in te checken. We doen alles op de smartphone. Waarom zou het in de gezondheidszorg niet net zo werken? Ik zou bijvoorbeeld als burger zelf willen kiezen tussen ziekenhuizen. Net zoals bij het kiezen van een hotel of restaurant wil ik zelf eerst online de recensies en ervaringen van andere mensen lezen."

"Er komen ook steeds meer mensen, maar er zijn steeds minder professionals beschikbaar. Digitalisering betekent ook dat we veel meer op afstand kunnen gaan doen. En dan heb ik het niet alleen over 'facetimen' en op een afstand monitoren, maar bijvoorbeeld ook dat patiënten thuis een chemotherapie of nierdialyse kunnen krijgen."

Naast digitalisering wordt er ook veel gesproken over robotisering in de zorg. Wat kan er al allemaal?
"Artificial intelligence is ook een vorm van robotisering en kan bijvoorbeeld ingezet worden door huisartsen. Een algoritme vergelijkt bijvoorbeeld de symptomen en kenmerken van een patiënt met vergelijkbare patiënten en kan zo advies geven over de beste behandeling."

"Daarnaast is het nu mogelijk om chirurgische ingrepen op afstand te doen. Een robot heeft in tegenstelling tot een mens altijd een stabiele hand. Verder zie je robotisering al veel in verpleeghuizen. Denk aan kleine gezelschapsrobots die aandacht geven aan bewoners of robots die meehelpen met de verzorging waardoor professionals ontlast worden."

Hoe denk jij dat die gedigitaliseerde en gerobotiseerde zorg eruitziet over 5 tot 10 jaar?
"Als je kijkt naar ontwikkelingen in de Verenigde Staten dan zie je dat er veel investeringen worden gedaan; bijvoorbeeld een pilletje dat je slikt en vervolgens je hele lichaam screent en repareert. Dat is bijna niet voor te stellen, maar dat gaat er wel aankomen. Ziek zijn krijgt een hele andere betekenis, want je kunt dan best veel voor zijn. Ik denk dat in de toekomst mensen zich niet meer kunnen voorstellen dat we eerst wachtten totdat we ziek waren en daarna pas behandeld werden."

"Omdat veel zorg naar huis verplaatst, zullen ziekenhuizen ook een andere vorm en bestemming moeten gaan vinden. Wachten in een wachtkamer kunnen we ons in de toekomst niet meer voorstellen. Dat is ook waar ik mij mee bezighoud bij Zilveren Kruis. Naast kijken wat de belangrijkste innovaties en trends zijn binnen de gezondheidszorg, ben ik verantwoordelijk voor het thema 'Zorg veilig thuis' bij Zilveren Kruis waarbij we een gedeelte van de zorg van instelling naar huis willen verplaatsen."

"Ik ben echt heel benieuwd hoe de robotisering in de zorg zich gaat ontwikkelen. Dat vind ik uitermate fascinerend."