“Een smartphone vergroot heel snel de leegtes in jezelf”

Anke Hans

“Altijd bereikbaar moeten zijn is de meest verstikkende mindfuck van dit moment,” zegt notificatiefilosoof Anke Hans (29). De Utrechtse ondernemer deed onderzoek naar de invloed van de smartphone op haar leven. “Ik was verslaafd aan aandacht.”

"Ik vind mijn iPhone een waanzinnig apparaat,’ was het eerste wat filosoof Bas Haring tegen mij zei toen ik hem interviewde voor het onderzoek. Hij vond dat alles op zijn smartphone een bijdrage leverde aan zijn leven. ‘Bizar,’ dacht ik. Ik word er knettergek van en ik word ook nog eens onbeschoft. Terwijl mijn hoogste ideaal was om een beschaafd, aandachtig en vriendelijk mens te zijn.”

“Ik had geen overzicht meer van wat belangrijk voor mij was. Mijn smartphone beheerste mijn leven. Tijdens 1-op-1 gesprekken was ik soms meer bezig mijn smartphone dan het gesprek zelf. Gesprekpartners vroeg ik regelmatig te pauzeren zodat ik de telefoon kon opnemen.”

“Qua berichten maakt het niet uit wat je krijgt, als je maar wat krijgt.”

“Het is de verwachtingsstress; wie heeft er nu weer wat gestuurd? Constant wil je worden bevestigd, dat je relevant bent. Aandacht van iemand krijgen. Zelf stuurde ik ook allerlei berichtjes op de meest ongemakkelijk momenten in de trein, of in publieke ruimtes. Alleen maar om te laten zien dat ik aan iemand dacht.”

“Een tijdje lang heb ik op Instagram elke dag regenpijpen in Utrecht gefotografeerd. Iedere dag een ander. Groot succes. Er zijn zelfs colleges over gegeven. Ik was er goed in om aandacht te creëren.”

“Toch is het voor mensen zoals ik, geen oplossing. Het is de opvulling van leegte in jezelf. Die vind je niet buiten. Eerst zal je er zelf voor moeten zorgen dat je een geheel wordt. Een smartphone fungeert alleen maar als een vergrootglas, waarmee de leegtes in jezelf heel snel worden uitvergroot.”

“Begrijp me trouwens niet verkeerd, ik ben geen doemdenker. Smartphones hebben een maatschappelijke incubatie tijd nodig. Uiteindelijk leert iedereen ermee omgaan en er een eigen beleid op te ontwikkelen. Zo is het ook gegaan met radio, televisie, boeken, en games. Het moet langzaam indalen. Dat duurt ongeveer vijf jaar.”

“Bij mensen die ik echt belangrijk vind, deed ik hem uit. Dat zette me aan het denken. Wie zie ik nu als mijn echte vrienden? En wie wil ik nou niet meer zien?”

“Vorig jaar maart besloot ik over te gaan op een eenvoudige Nokia. Dat was een heel ding. Dat stoppen. Eerst legde ik de beslissing buiten me zelf neer. Ik kon pas stoppen wanneer een paar belangrijke What’s app-groepen waren afgelopen. Totdat ik er op een gegeven moment zo klaar mee was, dat ik de simkaart eruit heb gehaald.”

“’Nu verlies ik iedereen,’ dacht ik. Ik was bang dat mensen heel geïrriteerd zouden reageren, maar iedereen was ontzettend jaloers. ‘Dit is precies wat ik zou willen,’ hoorde ik ze regelmatig zeggen. ‘Maar ik kan het me niet veroorloven vanwege mijn studie of werk.’”

“Tegenwoordig duurt een dag voor mij heel lang. Een week lijkt een jaar en een maand een eeuwigheid. Heerlijk. Ik kom nu zoveel makkelijker op ideeën.”

“Met de Nokia neem ik weer verantwoordelijkheid over mijn eigen leven en communiceer ik alleen met mensen die ik liefheb.”

“Mensen worden volgens filosoof Hannah Arendt niet alleen fysiek geboren, maar maken in de loop van hun leven meerdere hergeboortes mee. Dat zijn de momenten waarin je ontdekt wie je bent, in plaats van wat je bent. Wauw. Die theorie vind ik zo intens hoopvol. Kennelijk kan iedereen het iedere dag anders doen. Vanaf dat moment werd het leven voor mij een stuk leuker en lichter.”

“Solidariteit? Ik heb geen beeld bij solidariteit. Het woord zegt me ook niks. Behalve misschien… Helpen? Dat doe ik. Ik help hoogopgeleide ‘eenpitters’ in de media te komen met hun bedrijf. Daardoor krijgen ze hun expertstatus. Net als ik. Met mijn zelfverzonnen beroep. Notificatiefilosoof. Meteen had ik daar een enorme aanzien mee.”

“Mijn jeugd heeft mij veel gebracht. Met alles viel ik buiten de groep. Ik leidde een teruggetrokken bestaan. Wat ik wel deed was veel lezen en schrijven. Sinds mijn zesde jaar schrijf ik schriften vol.”

“De smartphone staat voor het willen uitmaken van een groter geheel. Een groep. Het werkt op het oudste gedeelte van de hersenen, het reptielenbrein. Het deel waardoor mensen kippenvel krijgen bij een concert.”

“P.s. 2016 is het laatste jaar dat ik e-mail gebruik.”