Willem Snoeker, Sectormanager Plantaardig bij Achmea

Het klinkt wellicht vreemd uit de mond van een verzekeraar, maar hij zegt het toch echt: “Meer verzekeren is niet de oplossing”. Willem Snoeker is Sectormanager Plantaardig bij Achmea (Interpolis en Avéro Achmea). Willem is ook vooral heel praktisch, recht door zee en daadkrachtig.

De meningen over de gevolgen van klimaatverandering lopen nogal uiteen. Wat zie jij in jouw praktijk?

“We zien het weer veranderen. Geen twijfel over. Langere periodes van droogte, extremere neerslag, veelal lokaal. Ik praat liever over weersverandering dan over klimaatverandering. Het weer, daar hebben we vandaag en morgen mee te maken. Daar moeten we ons tegen wapenen. De discussie over wel of geen ‘klimaatverandering’ vind ik eigenlijk niet zo interessant.”

Wat bedoel je daarmee; ‘ons tegen wapenen’?

“Die hele glastuinbouw is kwetsbaar voor storm en hagel. En de open teelt en veehouderij ondervindt vooral veel last van de extremen in neerslag (hagel en regen) én in droogte. Als je de oplossing zoekt in (meer) verzekeren, dan is dat een heilloze weg. Want als de schade toeneemt, gaat de premie ook omhoog. Immers: iedere euro schade-uitkering was ooit een euro premie. Uiteindelijk wordt het onbetaalbaar. Dus moeten we ‘aan de voorkant’ investeren. Begin, samen met de agrarische ondernemers met het in kaart te brengen wat risico’s zijn. Wat kun je daar zelf aan doen? Schades voorkomen; daar gaat het om. Daar kunnen wij als verzekeraar onze verzekerde ondernemers met onze kennis en schade-ervaring goed mee helpen.”

Dat klinkt heel logisch, wat is het probleem?

“Niet iedereen ervaart dit zo. Veel mensen denken hier nog te weinig over na. Ze gaan er van uit dat ‘alle schade wel verzekerd zal zijn’. Of mensen kijken naar de overheid: ‘die moet maar bijspijkeren als er grote schades worden geleden als gevolg van noodweer’. Maar in de praktijk is er meestal helemaal geen rampenfonds beschikbaar. De overheid trekt zich terug, al dan niet gestuurd vanuit Brussel, en laat het over aan de sector.”

Dus, de boeren moeten het maar zelf uitzoeken?

“Zo wil ik het zeker niet stellen. Er zijn veel partijen betrokken, die hierbij een rol hebben. De agrarisch ondernemer zelf, de gemeente, de provincie, de waterschappen, de landelijke overheid, de financier, de verzekeraar. Alle partijen moeten in beweging komen zodat we met elkaar de gevolgen op verantwoorde wijze kunnen verminderen en kunnen dragen.”

Wat kunnen jullie dan concreet doen?

“Onze kennis inzetten. Het voorkomen en beperken van schades, daar zit de sleutel. Als je weet bij welke windkracht schades ontstaan, als je weet bij welke omvang hagelstenen de kassen het begeven, dan moet je daar rekening mee houden bij de bouw van de kassen. De huidige bouwnorm is inmiddels dat kassen met gehard glas moet worden gebouwd. Wij hebben hierin geparticipeerd en dit betekent een verbetering voor het storm- en hagelrisico. Ook kun je rekening houden met de bouwrichting van de kas in relatie tot de dominante windrichting. Wij zijn in gesprek met bedrijven die onderzoek doen om bij bestaande kassen folie aan te brengen op niet-gehard glas, zodat het glas niet verpulvert bij hagelinslag. Daarnaast is aandacht voor goed onderhoud van de gehele kas erg belangrijk. Een kas met hier en daar een kapotte ruit is veel kwetsbaarder en schadegevoeliger. En dat heeft weer een groot effect op gewasschade door kasklimaatverstoring. Door inzet van drones kun je slechte stukken glas detecteren en tijdig vervangen. Want de ketting is zo sterk als de zwakste schakel: als er één paneel glas breekt, dan volgt vaak een groot deel van de kas als waren het dominosteentjes.”

En die waterschappen, gemeentes, provincies? Hoe zit het daar mee?

“Waterschappen en gemeentes hebben diverse belangen te dienen. Bijvoorbeeld: in een natte periode hebben bewoners in een stad last van een hoog grondwaterpeil, terwijl de boeren in de omgeving juist gebaat kunnen zijn bij die hoge grondwaterstand in relatie tot hun oogst. En een nabij gelegen natuurgebied komt misschien juist water tekort. Hoe houd je al die wensen en belangen in balans? Of een ander voorbeeld: in tijden van langdurige droogte volgt soms een bewateringsverbod. Dat kan in het belang zijn van de algehele watervoorziening, maar dat kan de nekslag zijn voor een agrarisch ondernemer. Bij een dergelijke situatie mag de agro-sector niet aan het kortst eind trekt. Dat mag niet. Nu afspraken maken over wie de lasten moeten dragen en niet pas op het moment van een schade.”

We spraken over de glastuinbouw, welke andere ontwikkelingen zie je breder in de agrarische sector?

“In wat wij noemen de open teelt, daar is nieuw de Brede Weerverzekering voor ontwikkeld. We zien dit jaar als een soort leerjaar. We zijn in nauw overleg met de boeren en onze gewassentaxateurs of zo’n weerverzekering voldoet aan hun behoefte. Samen met het ministerie kijken we naar de subsidieregeling. We zullen zien of dit uiteindelijk voldoende aansluit. En bij de veehouderij zie je dat vooral temperatuurstijging voor nieuwe uitdagingen zorgt. Concreet: het wordt steeds warmer in de stal. Hoe houd je daar het stalklimaat onder controle? Je kunt koelinstallaties aanbrengen, maar die brengen ook weer risico’s met zich mee, zoals uitval door bijvoorbeeld blikseminslag of inductie. Een ander zorgpunt is de introductie van nieuwe ziektes. Een ander klimaat brengt ander type ziektes met zich mee. Wat kunnen we hieraan doen met preventieve maatregelen? Hoe kun je dit voorkomen? Want bij uitbraak van een ziekte hebben we ook te maken met vervoerverboden en mogelijke stagnatie van de export van vlees. Is dit te verzekeren in relatie tot het risico?”

Je stelt nu zelf de vraag: is dit te verzekeren? Geef zelf het antwoord maar!

“We zullen er aan moeten wennen dat niet alles klakkeloos te verzekeren is. Tenminste; wil het een duurzaam en betaalbaar systeem blijven. Ik geloof heilig in een actief risicomanagement. Gezamenlijk, met alle betrokken partijen. Wat zijn de risico’s? Welke preventiemaatregelen zijn mogelijk? Hoe verklein je de risico’s? Wie heeft welke rol hierbij. Onder aan de streep gaat het om de leveringszekerheid en daarmee de continuïteit van het bedrijf van de boer of tuinder. Kan hij onder alle omstandigheden blijven leveren? Verzekeren kan een bijdrage leveren aan financiële zekerheid. Maar het is niet de heilige graal.”